Yüksek Rakımda Yaşam ve Hemoglobin Üretimi
İnsan vücudunda fizyolojik refahı sağlamak için sayısız varolan kimyasal denge korunmalıdır. Çevresel koşullar değişse de, insan vücudu çalışmaya devam etmelidir. Yükseklikte ani bir değişikliğin sonuçları bu gerçeği değiştirebilir. Deniz seviyesindeki bir yerde yaşarken, yükseltisi 2.3 km olan bir yerde yaşamaya başlamak veya bir dağcılar için dağda yaşamak, baş ağrısı, mide bulantısı, aşırı yorulma ve diğer rahatsızlıklara neden olabilir.
Bu koşulların tümü hipoksi belirtileridir, vücut dokularına ulaşan oksijen miktarındaki yetersizliktir. Ciddi durumlarda,insanın komaya girmesi ve hızlı bir şekilde tedavi edilmemesi halinde ölümü gerçekleşebilir. Yine de yüksek rakımda haftalarca ya da aylarca yaşayan bir kişinin vüdunu yükseltiye zamanla yavaş yavaş alışı. Bu yüzden dağcılar konaklaya konaklaya yukarılara çıkar.
İnsan vücudu atmosferdeki düşük oksijen içeriğine alışır, böylece normal bir şekilde çalışmaya devam eder. Oksijen ile kan yoluyla oksijen taşıyan hemoglobin (Hb) molekülünün kombinasyonu karmaşık bir reaksiyondur, ancak aşağıdaki gösterildiği gib basitleştirilmiş bir eşitlikle gösterilebilir:
Hb (aq) + O2 (aq) = HbO2 (aq)
HbO2 oksihemoglobin, hemoglobin-oksijen kompleksi aslında oksijeni dokulara taşır. Denge sabiti
Kc =([HbO2])/([Hb][O2])
3 km’ lik bir yükseklikte oksijen kısmi basıncı, deniz seviyesindeki 1 atm’e kıyasla sadece yaklaşık 0.14 atm’dir. Le Châtelier’in ilkesine göre, oksijen konsantrasyonunda bir azalma olur, yukarıdaki denklemde gösterilen denkliği sağdan sola kaydıracaktır. Yeterli zaman verildiğinde, vücut daha fazla hemoglobin molekülü üreterek bu problemle başa çıkmaktadır. Ardından denge yavaş yavaş oksihemoglobin oluşumuna doğru kayacaktır. Hemoglobin üretimindeki artış vücudun temel ihtiyaçlarını yeterince karşılamak için iki ila üç hafta sürer. Tam kapasiteye geri dönüşün gerçekleşmesi birkaç yıl gerektirebilir.