Karbon Eşdeğerleri (CEV ve CET)
Kaynakta çeliğin sertleşme eğilimini belirten bir değer sayısının bulunması ve bununla çeliğin bileşimine dayanarak kaynak kabiliyetinin belirten bir formülün elde edilebilmesi için bir çok çalışmalar yapılmış ve alaşım elementlerinin verdiği eş değerle de karbon miktarı saptanmıştır. Bu şekilde saptanan ve çeliğin bileşimindeki alaşım elementlerinin oluşturduğu sertliğe eş sertliği veren C miktarına karbon eşdeğeri denir.
CEV Değeri
Normal soğutulmuş ısıl işlem uygulanmamış çeliklerin kaynağında kullanılan karbon eş değeri formülüdür. Karbon eşdeğeri ile ilgili bir çok formül geliştirilse de en yaygın olanı ve kullanılanı aşağıda verilen Milletler arası Kaynak Enstitüsünün kabul ettiği formüldür.
Element değerler (%) olarak alınmalıdır.
CET Değeri
Isıl işlem uygulanarak hızlı soğutulmuş çeliklerin kaynağımda kullanılan karbon eş değer formülüdür.
Element değerleri (%) olarak alınmalıdır.
Karbon Eşdeğerine göre ön tav sıcaklıkları
Çeliğin kimyasal kompozisyonundan yararlanarak hesapladığımız karbon eşdeğeri bize çeliğin bir bakıma sertleşme ölçüsünü verir. Bu yüzden sertleşme eğilimi yani karbon eşdeğeri yüksek çelikleri ön tavlama yaparak sertleşme eğilimlerini azaltmamız gerekebilir.
Ceş Değeri |
Ön Tavlama Sıcaklığı(oC) |
Ceş < 0,45 |
Ön tavlamaya gerek yoktur. |
0,45 – 0,60 |
100 – 200 oC |
Ceş > 0,60 |
200 – 350 oC |
Tablo. Ceş değerlerine göre ön tavlama sıcaklıkları