Bu yazımda size dökme demir parçalar üreten bir döküm firmasında ergitme ocakalarında yaptığım karbon verimi hesabını anlatacağım. Saat kapasitesi 24 ton olan 8 tonluk 6 adet ocak bulunur. Hava kirlilğini ve çalışan sağlığı için ocaklar filtrelidir ve kirli havayı çeken aspiratörler vardır. Ocaklar doğru akımlı indüksiyon ocaklarıdır. Ocaklarda istenilen kompozisyon elde etmek için ocaklar şarj edilir. Şarj ham maddesi olarak pik demir, çelik hurda ve sinterlenmiş talaş kullanılır. Pik demir yurtdışı kaynaklıdır. Ocak şarj edildikten sonra numune alınarak kompozisyonuna bakılır. İstenilen kompozisyonun elde edilmesi için gerekli metal ilavesi yapılır.
İstenilen kompozisyonu elde etmek için kullanılan elementin verimi çok önemlidir. Bunun için her gelen element grubundan ilk olarak verim hesabı yapılır. Aşağıda karbon için yapılan verim örneği gösterilmiştir.
Karbon atılmadan önceki karbon oranı:%3,87
Karbon atıldıktan sonraki karbon oranı:%3,97
Katılan karbon miktarı:25 kg
Ocaktaki erimiş metal miktarı:8000 kg
Karbon Verimi = artan yüzde/ ( atılan miktar ocak x ocak kapasitesi)
Karbon verimi= ( 0.10/ 100 ) / ( 25*8000 )=0,32=%32
Karbon verimi %32 dir
Verim bilindikten sonra ilave edilmesi gereken element miktarı hesaplanır.
Ocaktaki karbon oranı: %3,3
İstenen karbon oranı: %3,6
Atılması gereken karbon miktarı =(istenen karbon oranı-ocaktaki karbon oranı)*ocak kapasitesi*verim
Atılması gereken karbon miktarı =((3.6-3.3)/100 )*8000* (100/32) =75 kg
Yani 75 kg karbon atarak karbon oranını %3,3 dan %3,6 e çıkarabiliriz.