Dozer Çeşitleri ve Kullanım Alanları

Dozerler çok farklı ve değişik amaçlarla kullanılan makinalardır. Özellikle her çeşit kazı işleri, kabaca yapılması istenen tavsiye işlemleri, dolgu malzemesinin yayılması, her çeşit enkazın yıkıntı ve artık malzemelerin kaldırılması, kar ve buzların temizlenmesi, kazılan malzemenin itilerek taşınması, ağaçların devrilmesi ve devrilmiş iş makinalarının kurtulması için kullanılırlar. Dozerler bıçaklarının çalışma durumuna göre 3’ e ayrılır.

Buldozerd, bıçak makinanın uzunlama eksenine diktir.

Angledozer, ismindeki angle (İngilizce, açı) den de anlaşılacağı gibi bıçak farklı açılarla bulunur.

Tiltdozer, bıçak yatay eksene farklı açısal konumlarla bulunur.

Dozerlerin Yapısı

Genel olarak dizel motoru ile hareket verilen dozerler paletli veya lastik tekerlekli olmak üzere iki tiptir. Bir dozer, dizel olarak çalışan motor, palet veya lastik tekerlekler, özel kollarıyla ana şaseye bağlı kalkan (bıçak), kumanda yeri, kumanda kolları, hidrolik kaldırma kolları veya kaldırma halatlarından meydana gelir.

Dozer Kalkanları ( Bıçakları )

Dozerlerle yapılan çeşitli işler, dozerlerin önlerine takılan iç bükey biçiminde çelik levhalardan meydana gelen kalkanlarla olur. Kalkanların taban uç kısımlarına cıvatalarla bağlanan aşınma ve darbe etkilerine dayanıklı, alaşımlı ve çelikten yapılmış, bıçaklar takılır.

Paletli ve Lastik Tekerlekli Dozerler

Zemine az battığı için paletler kullanılır. Taşıma kabiliyeti zayıf olan zeminlerde yürüme direnci daha küçüktür. Paletler tırtıllı olmasından dolayı ekseri zeminlerde daha büyük itme kuvveti sağlar.

Lastik tekerlekli dozerler asfalt vb. tabakaları bozmadan yol üzerinde yürüyebilir ve treylere gerek duymadan başka yere gidebilir. Hızı yüksek olduğu için ekonomik çalışma mesafesi daha geniştir.

BULDOZERLER

Buldozerlerde kalkan, traktörün boy eksenine dik ve traktör gövdesine oldukça yakın bağlanmaktadır. Bu özelliğinden dolayı dengeli olarak sert zeminlerin kazılmasında, kayaların ve ağaç köklerinin sökülmesinde kullanılır.

Buldozer kalkanları, kaldırma kolları yardımıyla dozerin durduğu zeminden 30 – 50 cm  kadar aşağı inebilir, 60 – 100 cm kadar da yukarı çıkabilir. Bazı buldozerlerde kalkanlar sağa sola dönebildiği gibi, öne ve arkaya da yatabilir.

TİLTDOZER

Tiltdozer kankanları, buldozer kalkanlarında olduğu gibi yataya dik olarak inip kalkabilir ve ayrıca bir ucu diğer ucuna göre yatayda 10^o’ lik açı yapacak şekilde kaldırılabilir. Bu özelliğinden dolayı tiltdozer, buldozerlerin yaptığı işlere ek olarak hendek açma ve yamaç kazılarında da kullanılırlar.

 ANGLEDOZER

Angledozer kalkanları, buldozer ve tiltdozer kalkanları durumuna getirilebildiği gibi ayrıca sağa sola doğruda 30^o kadar döndürülebilir. Angledozerlerin kalkan hacimleri buldozerin kalkan hacminden büyüktür. Bu dozerler yamaç kazıları, hendek açma, iterek 100 m ye kadar kazılan malzemenin taşınmasında ve serilmesinde kullanılır.