Elementlerin büyük çoğunluğu doğal olarak oluşur. Bu elementler Dünya üzerinde nasıl dağıtılır ve hangi sistemler yaşamsal önem taşır?
Yer kabuğu yüzeyden yaklaşık 40 km derinliğe kadar uzanır (yaklaşık 25 mil). Teknik zorluklardan dolayı, bilim adamları yeryüzünün iç bölümlerine ulaşamazlar. Ama çoğunlukla Dünya’ nın merkezinde demir bulunan sağlam bir çekirdek olduğuna inanılıyor. Çekirdek etrafında demir, karbon, silisyum ve sülfür içeren sıcak akışkan olan manto denilen bir katman bulunur.
Doğada bulunan 83 elementten 12’si Dünya’ nın kabuğunun % 99.7′ sini oluşturur. Bunlar, oksijen (O), silisyum (Si), alüminyum (Al), demir (Fe), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), sodyum (Na), potasyum (K) Titanyum (Ti), hidrojen (H), fosfor (P) ve manganez (Mn).
Elementlerin doğal varoluş oranlarına değinirken,
- elementlerin Dünya’nın kabuğunda eşit olarak dağılmadığını
- elementlerin çoğunun bileşikler halinde olduğunu gibi unsurları göz ardı etmemeliyiz.
Bileşiklerinden saf elementler elde etmenin birçok yönteminin temelini oluşturmaktadır.
İnsan vücudunda bulunan elementlerin dağılımı ise, vücut kütlesinin yaklaşık % 0.1′ ini oluşturan demir (Fe), bakır (Cu), çinko (Zn), iyot (I) ve kobalt (Co) gibi eser elementlerdir. Bu elementler, büyüme, metabolizma için oksijen taşınması ve hastalığa karşı savunma gibi biyolojik fonksiyonlar için gereklidir. Vücudumuzda bu elementlerin miktarlarında hassas bir denge var. Bu oranlardaki küçük bir değişiklik insan sağlığının bozulmasına ve hatta ölümlere sebep olabilir.
Aşağıda insan vücudundaki elementlerin yüzdesel dağılımı verilmiştir.
a. Dünyadaki Elementlerin yüzdesel dağılımı (açık mor grafik)
Oksijenin kütlesel oranı yüzde 45.5’tir. Bu, Dünya’ nın kabuğunun 100 g’ lık bir örneğinde ortalama 45,5 g element oksijeninin bulunduğu anlamına gelir.
b. Kütle yüzdesi olarak insan vücudundaki elementlerin yüzde dağılımı (açık mavi grafik)